Espainia xix mendean 1 638

XIX. MENDEA ESPAINIA

  • FRANTSESEN INBASIOA

    FRANTSESEN INBASIOA
    1. urtean Espania inbaditu zuen Napoleon Bonaparte. Erregea ( Karlos IV. ) eta bere semea ( Fernando VII. ) joan ziren Espaniatik. Napoleonen anaia ( Josef I.a ) izan zen Espaniako erregea.
  • INDEPENDENTZIA GERRA

    INDEPENDENTZIA GERRA
    Esopanian ososan altxamendu bat egon zen independentzia gerra izenekoa. Gerra 1814. urtean amaitu zen eta Espaniarrak irabazi zuten.
  • LEHEN KONSTITUZIOA

    LEHEN KONSTITUZIOA
    1812an Espanian lehen konstituzioa idatzi zen, egiteko Cadiz hirian bildu ziren. Konstituzioan hauxe esaten zuen:
    Erregeak ez zuela botere absolutoa izango.
    Botereak banatu zituen: legegilea, betearazlea eta judiziala.
    Eskubide eta azkatazun batzuk gehitu zituzten: inpriatzeko askatzuna, biltzeko eskubidea, hezkuntza publikoa eta zerga desberdintasunak.
  • FERNANDO VII.a ESPANIARA ITZULI ZEN

    FERNANDO VII.a ESPANIARA ITZULI ZEN
    1814.an Fernando VII.a Espaniara bueltzatu zen, eta erregea izan zen.
  • ELISABET II.a IRABAZI ZUEN

    ELISABET II.a IRABAZI ZUEN
    1. urtean, hil zenean, absolutistak Karlosen alde jarri ziren eta liberalek Elisabeten alde. Elisabet irabazi zuen nahiz eta 3 urte izan.
  • LIBERALISMOA

    LIBERALISMOA
    Elisabet II.a poterera iritzi zen, ez zuen gobernatu nagusitu harte.
    Garai hartan Espainia monarkia parlamentu bihurtu zen orain arte.
    Bi alderdi politiko egon ziren: kontserbadoreak eta pregesistak.
  • INDRUZTIAZIOA

    INDRUZTIAZIOA
    Meatzaritza, nekazaritza eta industria ziren Espaniako ekonomiko jarduera nagusiak.
    MEATZARITZA: Oso garrantzitsua bihurtu zen, lanpostu asko lortu zuen, baliabideak transportatzeko baliabide askoeman zituen. Urrea, kobrea, ikatza eta merkurio batez ere.
  • 2. INDUSTRIALIZAZIOA

    2. INDUSTRIALIZAZIOA
    NEKAZARITZA: Jarduera ekonomiko garrantzitsuena izan zen. Hegoaldean latifundoak edo lur ustiategi txikiak zeuden . Kantauri itsasoan minifundoak edo lur ustiategi txikiak. Zerealak, artoa eta patata lortzen zuten. hegoaldean olibondoak zeuden, inportanteak zieren batez ere mahastiak.
    INDUSTRIA: garrantzitsuak izan ziren Katalunia ehungintza eta Euskadiko siderurgia, 1840.tik aurrera, bultzada handia eman zitzaion, trenari garraio hobea izateko.
  • AMADEO I.a ETA ALFONSO XII.a

    AMADEO I.a ETA ALFONSO XII.a
    1868.urtean matxinada bat egon zen eta lisabet II.ak alde egin zuen. 1871.an errege berri bat izendatu zuten, Amdeo I.a Italiarra.
    Errege honek ez zeukan babes hadirik, bi urte pasa ondoren joan zen tronotik. 1873. urtean lehen errepublika aldarrikaut zuten. 11 hilabete iraundu zuen. Elisabeten semea errege berruia izendatu zuten ( Afonso XII a )