XIX.- XX. mendeko denboraldia

  • Karlos IV.a errege bihurtu

    Karlos IV.a errege bihurtu
    Karlos IV. aren garaian, Espainian monarkia absolutua, despotismo ilustratua eta zentralizazio politiko zorrotza zegoen.
  • Frantziako Iraultza

    Frantziako Iraultza
    Frantzian, liberalak erregearen kontra jo zuten. Iraultza honen ondorioz Europa osoaren monarkiak dudan jarri ziren.
  • Period: to

    Manuel Godoy balido bihurtu

    Karlos IV.ak Manuel Godoy balido izendatu zuen frantzesekin hitz egiteko eta Luis XVI.aren bizitza babesteko.
  • Period: to

    Konbentzioko gerra

    Gerra hau pirineotan gertatutako gerra izan zen, gerra honek Frantzesak Espainiarren kontra gertatu zen penintsularen fronteran.
  • Period: to

    Basileako bakea

    Konbentzioko gerraren amaiera sinatu zen bake honetan.
  • Napoleon enperadore

    Napoleon enperadore
    Gainera, bizi arteko kontsula izan zen 1802ko abuztuaren 2tik 1804ko maiatzaren 18an frantsesen enperadore izendatu zuten arte, abenduaren 2an koroatua izan zelarik; Italiako errege ere izendatu zuten 1805eko martxoaren 18an, eta maiatzaren 26an koroatu zuten.
  • Trafalgarreko batalla

    Trafalgarreko batalla
    1805ean gertatu zen, Cadizeko kostaldearen aurrean, eta Trafalgarko itsas bataila historiako handienetako bat izan zen. Espainiak, napoleondar Frantziarekin aliatua, gerra deklaratu zion Erresuma Batuari, baina Horatio Nelson britainiar almirantearen tropek frantziar eta espainiar flota garaitu zuten.
  • San Ildefonsoko Ituna

    San Ildefonsoko Ituna
    Ituna hau Napoleon Bonapartek sinatu zuen (Frantziako enperadorea) eta Frantzesek penintsulan sartzeko baimena ahalbidetzeko eskatzen zuen itun honek. Frantzesek Portugal inbaditzeko ideiarekin eskatu zuen baimen hau, Portugal, Erresuma batuaren aliatua zelako. Azkenean frntzesak Espainia okupatu zuten eta Portugalera ez ziren ailegatu Espiania konkistatzeko ideia berriarekin.
  • Fontainebleauko Ituna

    Fontainebleauko Ituna
    Fontainebleauko Ituna 1807ko urriaren 27an sinatu zuten Frantziako Fontainebleau hirian Espainiako eta Frantziako ordezkariek, hain zuzen: Espainiaren aldetik, Godoyren, Karlos IV.a Borboikoaren begikoa zena
  • Period: to

    Aranjuezeko matxinada

    Espainiarrak Frantzesen kontra jo zuten, izan ere, frantzesak Espainiar biztanleria asko hil egin zuten.
  • Espainiako Independentzia Gerra (HASIERA)

    Espainiako Independentzia Gerra (HASIERA)
    Gerra espainiar nazioaren tropa napoleonikoen konkistak eragin zuen, euren ahultasun militar zein politikoa aprobetxatuz, errege hispanoak abdikatzera behartuz eta errege bezala Napoleonen anaia Jose I.a koroatuz.
  • Madrilgo altxamendua

    Madrilgo altxamendua
    Maiatzaren 2a (gaztelaniaz: Levantamiento del Dos de Mayo) 1808ko egun hartan Madrilen izandako matxinada izan zen, Aranjuezko jaikialdiak sortutako ziurgabetasun politikoak bultzatuta.
  • Baionako abdikazioak

    Baionako abdikazioak
    Napoleon Bonaparte Fernando VII.ari eskatu zionj bere aitari (Karlos IV.a) koroa entregatzeko, geroago Karlos IV.ari Espainiako koroa eskatzeko. Azkenean Espainiako koroa lortu zuen eta bere anahia José I. ari eman zion Espainia gobernatzeko.
  • Espainiako Independentzia Gerra (BUKAERA)

    Espainiako Independentzia Gerra (BUKAERA)
    1813ko abenduaren 11ko Valençayko Itunak Fernando VII.a berrezarri zuen eta Espainia atzerriko presentziatik libre utzi zuen, baina ez zuen Frantziako lurraldearen inbasioa saihestu, Tolosako bataila (1814ko apirilaren 10a) izan zelarik gerrako azken borroka.
  • Lege salikoaren abolizioa

    Lege salikoaren abolizioa
    Gaur bezala, 1830ean, Espainiako erregeak lege salikoa indargabetu zuen bere alaba, Isabel II.a, errege izan zedin.
  • Isabel II.aren jaiotza

    Isabel II.aren jaiotza
    Isabel II.a Espainiakoa (Madril, 1830eko urriaren 10a - Paris, 1904ko apirilaren 9a) Espainiako erregina izan zen 1833 eta 1868 artean, 1713ko oinordetza-erregelamenduaren indargabetzeari esker ("Lege Salikoa" deitua, nahiz eta teknikoki ez izan).
  • Boluetako Santa Ana fabrikaren sorrera

    Boluetako Santa Ana fabrikaren sorrera
    Santa Ana de Bolueta Bizkaiko industrializazioaren hasierako enpresarik esanguratsuenetako bat da. 1841ean sortu zen, aduanak kostaldera lekualdatu ziren urtean (foraltasun tradizionalaren eraldatze- eta indargabetze-prozesuan ere esanguratsua izan zen), eta burdinolatik siderurgia modernora igaro zen.
  • Alfonso XII.aren heriotza

    Alfonso XII.aren heriotza
    Alfontso XIII.a erbestean bizi izan zen hamar urtez, 1941ean hil zen arte, Erroman. 1980an bere gorpuzkiak El Escorialeko (Madril) Monasterioko Erregeen Panteoira eraman ziren.
  • Alfonso XIII

    Alfonso XIII
    Alfontso XIII.aren erregealdia, Alfontso XIII.a Borboikoa errege izan zen Espainiako historiaren garaia da, 1886ko maiatzean jaio zenetik errege izan zena, bere aita Alfontso XII.a bost hilabete lehenago hil baitzen.
  • Antonio Cánovas del Castilloren hilketa

    Antonio Cánovas del Castilloren hilketa
    Antonio Canovas del Castillo, garai hartan gobernuko presidentea eta Espainiako Errestaurazioko politikari eta estadista garrantzitsuenetako bat, Arrasateko (Gipuzkoa) Santa Ageda bainuetxean atseden hartzen ari zela hil zuten.
  • Period: to

    Bartzelonako aste tragikoa

    Sindikatuek greba orokorra deitu zuten eta armadak errepresio gogorra egin zuen istiluak menderatzeko.
  • Marokoko Rifeko Gerraren hasiera

    Marokoko Rifeko Gerraren hasiera
    La guerra del Rif, también llamada la segunda guerra de Marruecos, fue un enfrentamiento originado por la sublevación de las tribus del Rif, una región montañosa del norte de Marruecos, contra las autoridades coloniales españolas y el Imperio colonial francés