XIX. mendea Espainian

Pepe Botella eta Napoleón

Jan 12, 1808

Espainia Pepe botella inbaditu zuen 1808-an eta momentu horretan zegoen erregea (Karlos IV.) eta haren semea ( Fernando VII.a ) alde egin behar izan zuten. Napoleon , Josef I( Pepe ) izendatu zuen espainiako erregea bere anaia zelako .Hainbat leku konkistatu zituenez ezin zuen guztienetan egon horregatik izendatu zuen Pepe erregea .

Espainiaren Altxamendua

Apr 2, 1808

1808-ko maiatzaren 2a inbasio horren kontrako herri altxamendu bat egon zen Madrilen. Gero espainia osora zabaldu zen.Geroago Independentzia gerra sortu zen 1808-an hasi zen eta 1814an amaitu zen.

Espainiako lehenengo konstituzioa

Mar 19, 1812

Fernando VII. a espainiatik joan zenez gobernuko lanak egiteko juntak sortu ziren Cádiz hirian bilduta. 1812-an . Idatzi zituzten gauzak hurrengoak dira :
- Erregea ez zuen botere osoa izango - Hiru botereak banatu zituzten legegilea betearazlea eta judiziala.
- Oinarrizko askatasuna izatea.

Fernando VII.a ( absolutismoa )

Jul 6, 1814

1814 an Independentzia gerra amaitu ondoren Fernando VII.a etorri zen berriro Espainiara. Cádiz hirian sortutako konstituzioa ahul utzi eta berriro absolutismoa ekarri zuen ( erregea botere osoa izango zuen) 1833-an hil zenean absolutistak Karlosen alde jarri ziren ( Karlistak ) eta liberalek Elisabet printzesa proposatu zuten naiz eta 3 urte izan. Lehen Karlistada hasi zen eta Elisabet printzesaren aldekoek irabazi zuten.

Elisabet II. a ( Liberalismoa )

Jan 1, 1840

Elisabet II. a boterera heldu zen baina ez zuen gobernatu 10 urte izan arte. Garai horretan Espainia monarkia parlamentario bihurtu zen behin betiko. Bi alderdi politiko egon ziren : Kontserbadoreak eta
Progresistak .

Industria

Sep 14, 1840

Industria : Bereziki inportanteak izan ziren Kataluniako ehungintzan eta euskadiko siderurgian . 1840-tik aurrera bultzada handia eman zion trenari.

Industrializazioa

Sep 23, 1840

Meatzaritza :
Oso garrantzitsua bihurtu zen Lan postu asko bihurtu zituen. Urrea , kobrea, ikatza eta merkurio lortzen zituzten. Batez ere IKATZA erabiltzen zuten.
Nekazaritza : Garrantzitsuena izan zen.Dena den lurrak ez zeuden ondo banatutak eta oso soldata baxua izaten zuten. Hegoaldean Latifundioak zeuden aldiz Kantauri itsasoan minifundioak zeuden. Hegoaldean olibondoak zeuden.

MATXINADA

Aug 19, 1868

1868-an matxinada egon zen espainian eta Elisabet II.a espainiatik alde egin izan behar zuen . Hori dela eta 1871. urtean errege berri bat izendatu zuten Amadeo I. a ez zeukan babes andirik eta espainiatik joan izan behar zen 2 urte pasata. 1873. urtean Lehen Errepublika aldarrikatu zuen baina 11 hilabete soilik iraundu zituen .
Elisabet II.aren semea bueltatu zenean erregea izendatu zuten Alfonso XII. a .