18. Yüzyıl Tezkireleri

By seyyar

  • Tezkire-i Mucib-Diyarbakırlı Mustafa Mucib

    1710 yılına kadar yetişmiş 107 şairin biyografisi vardır. Riyazi Tezkiresi'ne zeyl olarak yazılmıştır. 4. Murad'ın biyografisiyle başlayan tezkirede, şairlerin ölüm tarihleri verilmiştir. Dili sadedir. İlgili şairlerin beyit ve gazellerine yer verilmiştir. Hasan Çelebi, Riyazi ve Rıza tezkirelerinde bulunmayan 11 şairin ismi tezkirede kayıtlıdır. Altun, Kudret, Tezkire-i Mucib (‹nceleme-Tenkidli Metin-Dizin-Sözlük), Ankara, 1997

  • Safâyî Tezkiresi-Şair Mustafa Safâyî Efendi

    Safâyî tarafından Rıza Tezkiresi'nin zeyli olarak 1720'de yazılan eserin tam adı Nuhbetü’l-âsâr min Fevâidi’l-ef'âr'dır. Eserde bir ön söz, 18 takriz, 493 şair biyografisi vardır. Baş taraftaki takrizleriyle diğer tezkirelerden ayrılır. Şairlerin adlarının üçüncü harfine kadar alfabetik olarak şairleri veren tezkire, süslü nesir üslubuyla ve hacmiyle dikkat çeker.Lale Devri şairlerini tanıtması yönüyle zengindir ve şairlerin edebi kişilikleri, şiirleri tezkirede yer alır.

  • Salim Tezkiresi-Salim

    Süslü nesir üslubuyla yazılan Salim Tezkiresi, bir giriş üç bölümden oluşur. Giriş sonrası dönemin padişahları 3. Ahmed ve 2. Mustafa'nın biyografilerini yer aldığı tezkirede, alfabetik olarak 426 şairin uzun biyografilerine yer verilmiştir. Safayi ve Şeyhi'nin Vekayiu'l-fuzela'sının etkileri olan tezkireye Ramiz ve Fatin zeyl yazmıştır.

  • Nuhbetü’l-âsâr li-Zeyli Zübdeti’l-eş’âr-Bursalı Beliğ

    1727'de Kafzade Faizi'nin Zübdetü'l-eş'ar tezkiresinin zeyli olarak Bursalı Beliğ tarafından yazılmıştır. Şair biyografilerinden ziyade örnek metinleriyle öne çıkan tezkire, önce Necîb mahlaslı 3. Ahmed'in, sonra diğer 413 şairin tanıtımına yer vermiştir.

  • Adab-ı Zurefa Tezkiresi-Ramiz

    1. yüzyılın ikinci yarısında yazılan bu tezkire ilk yarıda yazılan Salim'in tezkiresinin zeylidir. Tezkirede, 1720-1784 arası 375 şair alfabetik olarak verilmiş güvenilir bir tezkiredir. Salim ve Safayi'de yer almayan Lale Devri sonra bazı şairler tezkirede yer almış ve münşiyane bir üslup yazılmıştır. Tezkirede, bazı şairlerin sadece adları geçmiş, bazılarının karşıları boş kalmıştır. Tamamlanamadığı düşünülmektedir.

  • Tezkire-i Şuara-Silahdarzade Mehmed Emin

    Tezkire-i Şuara, Silahdarzade Mehmed Emin tarafından 1790'da Beliğ Tezkiresi'nin zeyli olarak yazılmıştır. 1751-1790 arası 127 şairin kısa tanıtımı ve çok sayıda ürüne yer veren tezkirede, bazı şairlerin sadece adları, ölüm tarihleri bulunmaktadır. Çok şiire yer vermesi yönüyle antoloji niteliğindedir.

  • Nuhbetü’l-âsâr fi-Fevâ’idi’l-eş’âr-Mustafa Safvet

    MustafaSafvet’in Nuhbetü’l-âsâr fi-Fevâ’idi’l-eş’âr’ıdır. Tezkire, Safâyî Tezkiresi’ndenseçilmiş olan 326 şairin biyografilerinin kısaltılarak verilmesiyle hazırlanmıştır.

  • Tezkire-i Şu'ara-yı Mevleviyye-Esrar Dede

    Mevlana'dan 1796'ya kadar yetişmiş yalnızca Mevlevî şairlere yer vermesiyle farklıdır ve önemlidir. Tezkirede, 212 şairin biyografisinin bulunur.

  • Mir'at-ı Şi'r-Enderunlu Akif Bey

    Tezkirede Enderun'da yetişen 24 şair yer almıştır.