-
Oprichting VOC
1602:
De Oude Compagnie fuseert met de Nieuwe Brabantse Compagnie tot Verenigde Amsterdamse Compagnie in 1601. Vervolgens wordt de Vereenigde Oostindische Compagnie opgericht in 1602. -
De 1e wet van Kepler
1604:
In 1604 publiceert Johannes Kepler zijn Astronomia pars Optica, over atmosferische lichtbreking, lenzen en de werking van het oog. In 1609 publiceert hij de eerste wet van Kepler -
Ontdekking 4 manen
1609:
Galileo Galilei bouwt in 1609 een telescoop en bestudeert de maan. Hij ontdekt ook de vier manen (zie Galileïsche manen) van Jupiter. -
Twaalfjarig bestand
1609-1621:
Het twaalfjarig bestand begint en eindigt. -
Hervatting Tachtjarige oorlog
1621:
De strijd tussen de Republiek en Spanje wordt met het aflopen van het Twaalfjarig Bestand in 1621 hervat. Vanaf die tijd begint ook een economische neergang door onder andere het opnieuw invoeren van handelsembargo's, opvoeren van blokkades van grote rivieren en aanvallen door kapers. De belastingen worden verzwaard om het eigen leger te versterken. De crisis wordt nog eens verergerd doordat de Republiek geen financiële steun meer krijgt van Frankrijk en Engeland. -
Oprichting WIC
De West-Indische Compagnie (WIC) wordt opgericht door de Staten-Generaal. -
Mooie verovering WIC
1628:
De vloot van de West-Indische Compagnie onder Piet Hein boekt een spectaculaire overwinning in de slag in de baai van Matanzas voor de kust van het eiland Cuba. Hij onderschept de zilvervloot. Dit laat 11 miljoen gulden in handen vallen van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. (Dit vertegenwoordigt zo'n driekwart jaar oorlogsuitgaven) -
Bloedsomloop van de mens
William Harvey toont de bloedsomloop van de mens aan -
Huisarrest Galileo Galei
Onder dwang van de kerkelijke rechtbank te Rome verklaart Galileo Galilei, dat de zon om de aarde draait. Hij moet de rest van zijn leven in huisarest blijven -
De compagnie van kapitein Frans Banning Cocq en luitenant Willem van Ruytenburgh voltooid
Voltooiing van De compagnie van kapitein Frans Banning Cocq en luitenant Willem van Ruytenburgh oftewel de nachtwacht door Rembrandt -
De vrede van Münster
De Vrede van Münster wordt getekend. Hiermee komt een einde aan de Tachtigjarige Oorlog. -
De eerste natuurkundig formules geschreven
Christiaan Huygens schrijft als eerste in de geschiedenis natuurkundige formules op. Deze gaven de correcte theorie voor impuls behoud bij botsingen, een verbetering van de botsingswetten van Descartes. -
Opstichting Kaapstad
Kaapstad wordt in 1652 gesticht door de Nederlander Jan van Riebeeck als handelspost van de Vereenigde Oostindische Compagnie -
Robert Boyle's wet
Robert Boyle stelt zijn wet op waarin hij het verband legt tussen het volume en de druk van een gas. -
Koning Lodewijk XIV
Koning Lodewijk XIV van Frankrijk, de "zonnekoning", roept zichzelf in 1661 uit tot absolute vorst (L'état, c'est moi) -
Wet van de zwaartekracht
Isaac Newton ontdekt de Wet van de Zwaartekracht. -
Eerste bloedtransfusie
Jean Baptiste Denis en Paul Emmeretz voeren de eerste bloedtransfusie bij een mens uit -
Afschaffing stadhouderschap
Het Eeuwig Edict wordt aangenomen in de Raad van Leiden. Daarin wordt het stadhouderschap voor altijd afgeschaft, en wordt gesteld dat de soevereiniteit niet bij de Unie, de Prins of zelfs maar bij de Staten van het gewest ligt, maar bij de individuele steden -
Ontdekking bloedlichaampjes
Marcello Malpighi ontdekt met behulp van een microscoop de bloedlichaampjes en wordt de grondlegger van de microscopie. -
Rekenmachine gemaakt die kan delen en vermenigvuldigen
Gottfried Wilhelm Leibniz bouwt een mechanische rekenmachine die kan vermenigvuldigen en delen -
De Hollandse oorlog: Rampjaar
Voor Nederland wordt 1672 een rampjaar, omdat Engeland, Frankrijk, Keulen en Münster de Republiek binnenvallen. Dit is het begin van de Hollandse Oorlog. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en Engeland waren in de 17e en 18e eeuw vier keer met elkaar in oorlog, in de Eerste > Tweede > Derde > Vierde Engels-Nederlandse Oorlog. Een overzicht van het verloop van de gebeurtenissen -
Lynching Johan de Witt
Raadspensionaris van Holland Johan de Witt, de belangrijkste staatsman van dat moment, wordt samen met zijn broer Cornelis de Witt, lid van de Staten-Generaal, gelyncht door een woedende menigte. Dit gebeurde in Den Haag, in en bij de Gevangenpoort, waar Cornelis zojuist gevangen was gezet wegens een vermeende beraming van een moordaanslag op Willem III. Die werd met steun van de Oranjepartij tot stadhouder benoemd. -
Einde Hollandse Oorlog
De Duitse keizer, Frankrijk en Zweden tekenen verschillende verdragen die samen de Vrede van Nijmegen worden genoemd. Ze markeren het einde van de Hollandse Oorlog -
Ontdekking zaadcel
Antoni van Leeuwenhoek ontdekt de zaadcel -
Newton's Theorie
Newton publiceert zijn Philosophiae Naturalis Principia Mathematica, met onder andere de Theorie van de Zwaartekracht -
Stichting Sint-Petersburg
Stichting van Sint-Petersburg, door Peter de Grote. De bouw van deze nieuwe hoofdstad is een uitvloeisel van zijn streven om aansluiting te vinden bij Europa. Het werk wordt verricht door Oeigoeren, Kirgiezen, Kazachen, Jakoeten en Tataarse dwangarbeiders. In 1705 wordt een eerste aanval van de Zweden op de stad afgeslagen door de nieuwe Russische Oostzeevloot onder leiding van de Nederlandse commandant Cruys -
eerste stoommachine
Thomas Newcomen bouwt de eerste werkende stoommachine, de Stoommachine van Newcomen. -
Vereniging England en Schotland
Door de Act of Union worden Engeland en Schotland verenigd tot één rijk met één parlement: Groot-Brittannië. -
Paaszondag
Paaszondag - een Hollandse expeditie onder leiding van Jacob Roggeveen ontdekt Paaseiland -
Nieuwe gouverneur Suriname
Jan Jacob Mauricius wordt Gouverneur van Suriname (tot 1751. Met hem doet de Verlichting zijn intrede in de kolonie. -
Uitvinding spinning jenny
De uitvinding van de Spinning Jenny van James Hargreaves en de spinmachine van Richard Arkwright maken goedkope massaproductie van katoen mogelijk -
Verkoop stoommachine
In 1775 verkooopt James Watt de eerste stoommachine. De stoommachine zal uiteindelijk de katalysator worden van de industriële revolutie. -
Begin onafhankelijkheidsoorlog
Begin van de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog. -
Ontwikkeling hypnose
Friedrich Mesmer geneest enkele van zijn patiënten door autosuggestie en ontwikkelt de hypnose. -
Deelname spanje onafhankelijksheidsoorlog
Deelname Spanje aan de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog na afsluiting Verdrag van Aranjuez -
Einde onafhankelijksheidoorlog
Groot-Brittannië erkent de onafhankelijkheid van de Verenigde Staten met de Vrede van Parijs in 1783; einde van de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog. De Grondwet van de Verenigde Staten wordt aangenomen in 1787. Deze gebeurtenissen zullen een belangrijke invloed hebben op de Franse Revolutie aan het einde van het decennium. -
1e president Amerika
George Washington is van 1789 tot 1797 de eerste president van de Verenigde Staten van Amerika. -
Franse leger valt zuidelijke Nederlanden binnen
Het Franse leger verovert de Zuidelijke Nederlanden. Dit markeert het begin van de Franse tijd in België. -
1e Nederlandse grondwet
De eerste Nederlandse Grondwet wordt aangenomen. -
Napoleon valt Egypte binnen
Napoleon Bonaparte valt Egypte binnen met een Frans leger. -
De VOC wordt ontbonden
De Vereenigde Oostindische Compagnie wordt ontbonden -
Napoleon grijpt de macht in Frankrijk
Napoleon Bonaparte grijpt de macht in Frankrijk in de staatsgreep van 18 Brumaire. -
Vereniging Ierland
Het Iers parlement tekent de unificatie akte van 1800 waarin akkoord gegaan wordt met een vereniging met Groot-Brittannië. In 1801 gaat de wet in -
Washington als hoofdstad
In gebruikname van het Amerikaanse Witte Huis. Op 17 november wordt Washington D.C. als nieuwe federale hoofdstad in gebruik genomen. -
Uitvinding telegraaf
Uitvinding van de telegraaf door Claude Chappe, een officier van Napoleon -
Code Napoleon
De Code Napoleon wordt het Frans burgerlijk wetboe -
Kroning Napoleon
Napoleon Bonaparte kroont zichzelf in Parijs tot keizer. -
Verlies Napoleon
Veldtocht van Napoleon in Rusland. Nederlaag van Napoleon. De Russen passen de tactiek van de verschroeide aarde toe, waardoor het Franse leger grote verliezen lijdt; er blijft slechts een tiende van de 600.000 man over. Napoleon treedt af, wordt verbannen naar Elba, ontsnapt en brengt gedurende de Honderd dagen heel Europa nog eens in rep en roer. De Slag bij Waterloo maakt definitief een einde aan de Napoleontische tijd. -
Nieuwe stelsels in Nederland
In Nederland wordt bij de wet het metriek stelsel van maten en gewichten ingevoerd. Ook het geldstelsel van het nieuwe koninkrijk wordt ingedeeld volgens het decimale stelsel. -
Jaar zonder zomer
Dit jaar wordt ook wel het "jaar zonder zomer" genoemd. Overal ter wereld heersen extreme weersomstandigheden veroorzaakt door de uitbarsting van de vulkaan Tambora in Indonesië in het voorgaande jaar. In Nederland valt sneeuw in hartje zomer. Misoogsten leiden in 1817 tot hongeroproer in Europa. In Rotterdam worden op grote schaal winkels geplunderd. -
Nederland stopt met slavenhandel
Nederland beëindigt de slavenhandel. Dit was een Britse voorwaarde voor de teruggave van Nederlands-Indië. -
1e principes eloktromagnetisme
Hans Christian Ørsted ontdekt de eerste principes van het elektromagnetisme. -
1e passagierstrein
George Stephenson bestuurt met zijn ontworpen stoomlocomotief de eerste passagierstrein. -
Onafhankelijkheid België
- Het Voorlopig Bewind roept de onafhankelijkheid uit van de Zuidelijke Nederlanden onder de naam België. Het Nationaal Congres besluit om van België een koninkrijk te maken met als eerste koning Leopold van Saksen-Coburg-Gotha.
-
De reis van Charles Darwin
Van 1831 tot 1836 reist Charles Darwin met het schip de Beagle langs de kusten van Latijns-Amerika. Hij doet waarnemingen die hij 25 jaar later zal verwerken in zijn boek On the origine of species. -
1e trein Nederland
De eerste trein op het vasteland van Europa rijdt in België, tussen Brussel en Mechelen. Nederland heeft in september 1839 ook een spoorlijn: Amsterdam - Haarlem. -
Koningrijk België
In 1839 ondertekent Willem I ten slotte het Verdrag van Londen en erkent daarmee het Koninkrijk België. Nederlands Limburg komt weer terug bij Nederland. -
De eerste trapfiets
De Schotse smid Kirkpatrick Macmillan ontwerpt de eerste trapfiets (een driewieler).
De spoorlijn Amsterdam - Haarlem wordt doorgetrokken naar Den Haag en Rotterdam. Er komt ook een lijn Amsterdam - Utrecht, die later wordt doorgetrokken naar Arnhem. -
1e postzegel
De eerste postzegel wordt gebruikt -
Ziekteverwekkers ontdekking
Friedrich Gustav Jakob Henle stelt dat ziekten veroorzaakt kunnen worden door levende ziekteverwekkers. -
Uitvinding lucifer
De Zweedse chemicus Gustaf Erik Pasch vindt de lucifer uit. -
Aardappelziekte
In de winter 1846-47 heerst overal in Europa de aardappelziekte. Deze leidt tot misoogsten en voedselschaarste. Bij de onderdrukking van het Groninger hongeroproer in 1847 komen 7 mensen om het leven -
Revoluties in heel Europa
1848/49: Revoluties in heel Europa. In Frankrijk, Rome en Venetië wordt de republiek uitgeroepen. Hongarije onder Lajos Kossuth verklaart zich onafhankelijk. Het volgende jaar zijn deze echter weer onderdrukt. -
Uitvinding akoestische gitaar
De moderne Akoestische gitaar wordt uitgevonden in Spanje -
1e wereldtentoonstelling
In Londen wordt de eerste Wereldtentoonstelling gehouden (1851). In 1855 volgt Parijs. De groeiende rivaliteit tussen de twee wereldrijken is voelbaar. Het Crystal Palace krijgt een antwoord in het Palais de l'Industrie. -
Erkenning brailleschrift
Het Parijse Nationaal Instituut voor Blinde kinderen erkent het brailleschrift officieel als volwaardige lees- en schrijfmethode voor blinden. -
Uitvinding gloeilamp
Heinrich Göbel vindt de gloeilamp uit. -
De wc uitgevonden
De WC, toilet met waterspoeling, wordt in 1850 bedacht door de Engelsman Albert Giblin. In 1857 brengt de Amerikaan Joseph Gayetty toiletpapier op de markt, nog als losse vellen. -
The origin of species
Charles Darwin publiceert zijn boek The origin of species -
1e telefoon
Philipp Reis produceert de eerste telefoon. -
1e bloeddrukmeter
De eerste bloeddrukmeter wordt ontworpen door Karl Ludwig. -
Uitvinding schrijfmachine
De schrijfmachine wordt uitgevonden -
Taalwetten België
In België worden de eerste taalwetten gestemd. -
Einde staatstoezich Suriname
Einde van de periode van het Staatstoezicht in Suriname: tien jaar na de afschaffing van de slavernij zijn de voormalige slaven nu definitief vrij van werken op de plantages; met de aanvoer van Brits-Indische contractarbeiders probeert de arbeider het arbeidsvraagstuk op te lossen -
Uitvinding wekker
Seth Tomas ontwerpt een uurwerk met alarm: de wekker is uitgevonden. -
Bouw vrijheidsbeeld
Het Vrijheidsbeeld wordt gebouwd. Op 17 juni 1885 komt het aan in New York en op 28 oktober 1886 wordt het onthuld. -
coca-cola wordt gelanceerd
De frisdrank Coca Cola wordt gelanceerd -
Uitvinding seismograaf
John Milne ontwerpt een seismograaf die ook de richting van de trillingen kan registreren. -
uitvinding zweefvliegtuig
Otto Lilienthal vindt het zweefvliegtuig uit. -
1e radiocontact
Guglielmo Marconi maakt het eerste radiocontact -
1e moderne olympische spelen
In 1896 vinden in Athene de eerste moderne Olympische Spelen plaats, op initiatief van Pierre de Coubertin.
