-
220
Eerste druktechniek: houtsnede
In Oost-Azië, waarschijnlijk in China, drukt men voor het eerst patronen door middel van een stempeltechniek met uitgekerfde stukken hout. De oudste bewaarde stoffen dateren van 220. Afbeelding: (CC-BY-SA 3.0) Hubert Laska -
Jan 1, 1000
Zeefdruk ontwikkeld in China
Zeefdruk is een vorm van stencilen die voor het eerst vaste grond kreeg in China tijdens de Songdynastie (960-1279 n.C.). De techniek gebruikt een gewoven raster om de inktblokkerende stencil te ondersteunen. De inkt, doorgaans in de vorm van een pasta, wordt door de openingen gedrukt om de gewenste afdruk te verkrijgen. -
Jan 1, 1100
Houtsnede breekt door in Europa
De houtsnede deed zijn intrede in Europa als techniek voor het drukken op textiel eind 11e - begin 12e eeuw. De verven die gebruikt werden waren echter niet waterbestendig en de techniek werd dan ook voornamelijk gebruikt voor stoffen die niet gewassen dienden te worden, zoals wanddoeken. Afbeelding: ontwerp voor textieldruk door William Morris
(public domain) -
Jan 1, 1430
Intaglio printing uitgevonden
Intaglio printing (gravure of ets) is het tegenovergestelde van reliëfprinting: de inkt wordt uitgesmeerd over een gegraveerde (doorgaans koperen) plaat en schoongeveegd. De inkt die achterblijft in de inkepingen zorgt dan voor de afdruk wanneer de plaat op de stof geplaatst wordt en met een hamer beslagen wordt. De uitvinding wordt in het algemeen in Duitsland geplaatst. Afbeelding: Chaim Goldberg graveert een afbeelding in een koperen plaat.
(public domain) -
Indische technieken in Europa
In 1640 voeren Armeense koopmannen die handel drijven met Frankrijk Indische druktechnieken voor stoffen in in Europa. Met name het ontwikkelen van wasbare verven was een belangrijk nieuw gegeven in de Europese textieldruk. -
Miyazaki Yuzensai ontwikkelt Yuzendruk
De Yuzen-zeefdruktechniek was een grote doorbraak in de kimono-industrie in Japan. De kleuren waren stabiel en watervast en konden in verschillende gradaties gebruikt worden, in plaats van de gebruikelijke levendige kleuren die erg luid konden overkomen. Daarbij kon men met erg fijne, precieze lijnen werken.
Yuzendruk is sindsdien een verzamelnaam geworden voor een heel schare aan druktechnieken, maar wordt nog steeds gebruikt in de textielindustrie. -
"Toile de Jouy"
De Zwitser Christophe Oberkampf (1738-1815) stichtte in de jaren 1760 een textielfabriek in Jouy-en-Josas, nabij Parijs. De fabriek was uitzonderlijk succesvol en had dat grotendeels te danken aan het vakmanschap en de kunst van één van zijn hoofdontwerpers, Jean-Baptiste Huet. Zijn werk werd zo bekend dat tot op de dag van vandaag naar pittoreske katoenprints verwezen wordt als “toile de Jouy”. Afbeelding: (CC-BY 3.0) Velvet Brighton -
Zeefdruk vindt ingang in Europa
Zeefdruk vond z’n wijdverspreide introductie in West-Europa vanuit Azië aan het eind van de 18e eeuw. De techniek werd echter pas op grote schaal toegepast vanaf dat ook fijne zijden stoffen gemakkelijker verkrijgbaar waren uit het Oosten. Afbeelding: Zeef voor zeefdruk gemaakt uit zijde. Gaatjes worden gedicht met lijm om het sjabloon te maken en de verf tegen te houden.
(public domain) -
Drukmachine met koperen rollers wordt gepatenteerd door Thomas Bell.
De Engelsman Thomas Bell nam in 1783 een patent op een techniek om patronen te drukken door middel van koperen rollers. Afbeelding: 4, Tebodin, 1991 -
Eerste machine met koperen rollers wordt in gebruik genomen
De eerste machine met rollers werd opgezet door Livesey, Hargreaves &Co in de buurt van Preston. De stof wordt over een draaiende centrale cilinder gedrapeerd en bedrukt door een reeks rollers, die elk één kleur afgeven. De gekleurde pasta wordt op de rollers aangebracht door aanbrengrollers die roteren in een kleuringsbox. Messen schrapen de overbodige verf dan van de vlakke delen. Afbeelding: 4, Tebodin, 1991 -
Perrot vindt de perrotine uit
De perrotine is een machine om textiel te bedrukken door middel van houtsnedes, uitgevonden door Perrot van Rouen in 1834. Afbeelding: (CC-BY-SA) Kaboldy -
Zisukeo Hirose verfijnt Yuzen-zeefdruk
Zisukeo Hirose (1822-1890) verfijnde de zeefdruk van Yuzensai en werd bekend om zijn "katagamisjablonen". Een uit papier gesneden ontwerp werd op een zeef van mensen- of dierenhaar geplaatst. Dit wordt algemeen beschouwd als het prototype van de moderne zeefdruk. -
S.H. Sharp neemt een patent op een stencilmachine
In 1894 pattenteert S.H. Sharp een stencilmachine voor enkele kleuren. Ze bestaat uit een eindeloze stencilplaat uit dun staal die langs een roterende ijzeren cilinder passeert. Tussen de twee bevindt zich de stof waar het patroon op gedrukt wordt door de verf machinaal door de stencilplaat te drukken. -
Samuel Simon pattenteert zeefdruk
Het eerste patent op zeefdruk wordt genomen door Samuel Simon in Manchester. Hij gebruikte zijde als printscherm. -
Introductie foto-reactieve zeefdruk
In de jaren 1910 begon men te experimenteren met foto-reactieve chemicaliën. Zij maakten gebruik van kalium, natrium en ammoniumchromaat en -dichromaat, die verharden wanneer blootgesteld aan actinisch licht. Roy Beck, Charles Peter en Edward Owens zorgden zo voor een revolutie in de commerciële textieldruk, die tot vandaag voelbaar is. Vandaag de dag maakt men echter gebruik van minder schadelijke chemicaliën. Afbeelding: (CC-BY-SA) J-E Nyström -
Andy Warhol vereeuwigt Marilyn Monroe in zeefdruk
De zeefdruk was een geliefde techniek onder pop-art kunstenaars.
Op 4 augustus 1962 steft Marilyn Monroe, waarop Andy Warhol een reeks portretten van haar maakt in zeefdruk op canvas. Deze zijn allemaal gebasserd op één bestaande foto van Monroe. Hij populariseerde er het gebruik van de zeefdruk in de kunst mee. In die context krijgt zeefdruk de naam serigrafie. -
Commercialisering door inkjetdrukken
In de jaren '90 duiken online drukkerijen op, die het voor iedereen mogelijk maken via inkjet op textiel te drukken. In 1995 werd zo het bedrijf VistaPrint opgericht, met als verkoopstrategie het betaalbaar maken van kleine oplages.
