-
200,000 BCE
HISTORIAURREA. Suaren ezagutza
Txina zaharra.
Teknologiaren hasiera, suaren ezagutzarekin hasi zen. Lehen emaitza bezela, makilak erabiltzen hasi ziren sua egiteko. Honekin zeramika hasi zen hainbat objetuak hartzen zuten gogortasuna ikusiz. Elikagaien egosketa eta larruaren sorrera ere, ezagutza teknologiko honen ondorio dira. -
10,000 BCE
HISTORIAURREA. Itsasontzia
Kostatan. Itsasontziaren asmakuntzak merkataritzan eta elementuen mugitzean lagundu zuen. -
8000 BCE
HISTORIAURREA. Arropa
Larruaren hobekuntzarekin batera, arropa hobeak sortzen hasi ziren. Hotzetik babestean gaixotasunak murriztu egin ziren. -
8000 BCE
HISTORIAURREA. Nekazaritzaren garapena
Eurasia.
Nekazaritza modu independente batean hasi zen munduko hainbat lekutan, eta espezie ugari etxekotu ziren prozesu horretan. Gutxienez hamaika leku ezberdinetan garatu zen. Eurasian Sumer izan zen herritan bizitzen hasi zen lehen zibilizaizoa, orain dela 10.000 urte inguru, Tigris eta Eufrates ibaien ura erabiliz ureztatze sistemak eraikitzeko. -
3500 BCE
ANTZINAROA. Gurpilaren asmakuntza
Eslobenia.
Gurpilaren asmakuntzak lurrean egiten zen merkataritzan eta garraioan asko lagundu zuen. -
3000 BCE
ANTZINAROA. Idatzitako lehenengo hizkuntza
Mesopotamia.
Sumeriera
Idazkera kuneiformea da, hau da, ikurren bidez espresatzen zen hizkuntza hau. -
900 BCE
ERDI AROA. Bolbora eta su artifizialak
Txina. -
600 BCE
ANTZINAROA. Thales de Mileto eta elektrizitate estatikoa
Thales de Mileto filosofoa Mendebaldeko kulturekoentzat kosmosan espezializatutako lehen filosofo zientifikoa izan zen. Matematika eta astronomia bezalako diziplinetan ikerketa zientifikoa sustatzen lehena izateagatik ezagutzen zaio eta berak elektrizitate estatikoa deskubritu zuen. -
1000
ERDIAROA. Brujula magnetikoa
Txinako nabigatzaileek itsaso zabalean bidea aurkitzeko erabiltzen zuten. Orientazio trena bat da, orratz magnetizatua erabiltzen duena Lurraren ipar magnetikoa seinalatzeko. -
1206
ERDIAROA. Komunak
Usainik atera ez zedin itxitura hidraulikoa izan zuen lehen aparatu sanitarioa izan zelako datorkio komun izena, eta hori aurreko aparatuetan baino askoz beharrezkoagoa izan zenez, estolderiara konektatu zen. -
1440
ERRENAZIMENTUA. Inprenta
Ideia errenazentisten hedapen azkarra baimentzen zuen. 1455. urtean Johan Gutenbergek Frankfurren imprentaz eginiko lehen liburua idatzi eta aurkeztu zuen. -
1570
ERRENAZIMENTUA. Atlasa
Geografia edo Munduko Atlasa, II. mendean Klaudio Ptolomeo greziar geografoak idatzitako idazlana da, bertan II. mendeko geografia jakintza guztia azaltzen delarik. -
ERRENAZIMENTUA. Teleskopioa
1608an, Holandan, Hans Lippershey leiar fabrikatzaile alemaniarrak teleskopioa asmatu zuen. Legendak dio bi haur (Lippersheyren seme-alabak, agian) leiarrekin jolasean zebiltzala haren tailerrean, eta nahi gabe lortutako konbinazio bati esker, urruneko objektuak handiago ikustea lortu zutela. Gero, GALILEO GALILEIK teleskopioaren kontuak entzunda, bere teleskopioa sortu zuen 1609. urtean eta sistema heliozentrikoaren inguruko frogak aurkeztu zituen. -
ARO MODERNOA. Isaac Newton
1679.urtean Unibertsoaren hiru mugimenduen legeak ezarri zituen. -
ARO MODERNOA. Bartolomeo Cristofori
Pianoa asmatu zuen, 1709.urtearen inguruan. Klabikordioa da pianoaren aintzindaria. -
ARO MODERNOA. Elektrizitatea
Estatu batuak
Benjamin Franklinek elektrizitateari buruzko esperimentuak egin zituen eta 1749an tximistorratza asmatu zuen, tximistak erakarri eta lurrera modu seguruan bideratzeko gailua. Prokop Divišek ere bere aldetik independenteki asmatu zuen Europan 1754an -
ARO GARAIKIDEA. Charles darwin
Charles Robert Darwin XIX.mendeko britainiar naturalista ospetsua izan zen, beste aurkikuntza batzuen artean, espeziearen jatorria deskubritu zuen. Charles Darwinen Eboluzioaren Teoriaren liburua zabaldu zen eta hiru printzipioetan oinarritzen da:
1- arbaso komuna
2- Hautaketa Naturala
3- Biziraupenaren alde borrokatzea -
ARO GARAIKIDEA. Albert Einstein
Albert Einstein xx. mendeko zientzialaririk garrantzitsuena, ezagunena eta ospetsuena da. Erlatibitatearen teoria (berezia eta orokorra), mugimendu browniarraren eta efektu fotoelektrikoaren azalpen teorikoagatik ezagutzen da batez ere. -
2019ko azken ezagutza zientifikoa.
Zientzialariek iñoiz ez bezala, gure galaxian zulo beltz bat keinuka ikusten dute. Southamptoneko unibertsitateko astronomo ekipo internazional batek, azken generazioko kamarekin zulo beltz sistema baten hazkuntza filmatu du.
