Martin Lutero

Papa Enperadorea

1000

XI mendean romako paparen itzura handitu zen, eta mendebaldeko kristauen maisua bihurtu zen. Eta handikapen honek mugimendu heretiko asko sortu zituen, paparen autoritatea zapalduz,

Mugimendu heretikoa "CATAROS"

1200

Mugimendu heretiko aldakorrena eta inportanteena izan zen, eta frantziako erregeak sortu zuen XIII mendeko hasieran

Religio Kristaua

1300

XI mendean religio kristaua sortu zen, eta emperadore romano-bizantinoa zen bere burua.

Corte Papal de Avignon

1300

Papak frantziako monarkeengandik defenditzen hasi ziren eta horrez gain hobeto defenditzeko XVI mende hasieran Avignonen (frantziaren hegoaldean) bizitzen hasi ziren.

Romara bueltatu

1378

Romara bueltatu ziren Avignonen egon ondoren, baina Avignonean egoteagaitik denbora asko Husitak sortu ziren, baina Alemaniako enperadorea (Emparador del sacro imperio) akabatu zituen. Eta modu honetan Frantziaz denpenditu arren Alemaniaz dependitzen zituzten.

Imprenta

1450

Inprenta asmatu zuen Johannes Gutenberg eta urte batzuk barru Luterok gerra irabazteko bere baliabiderik inportantenetariko bat izan zen.

Hegoaldeko eskualdeen inkizizioa

1478

Hegoaldeko eskualdeko inkizizioa izan zen.

Vatikano Hiria

1490

XV mende amaieran Independizatu ziren, estatu berri bat sortuz:
Roman eginez "Ciudad del vaticano" (Vatikano Hiria).

Mugimendu errelijiosoa (erreforma protestantea) PROTESTANTISMOA

1500

Monje aleman batek hasi zuen eta monje hori Martin Lutero zen.

Devotio Moderna

1500

Bizi aestetika bat lortzea nahi zuen, gauza materialak ez onartuz, eta apustu egiten bizi latz bat eramaten. Bizimodu hau azko zabalduko zen "Imitacion de Kristo" liburuari esker (Tomás de Kempiz idatzia).

Indulgentzien Salmentak

1517

Martin lutero Indulgentzien salmentak ez zihoenez gustatu, protestatu zuen, 95 tesi itzasten Witenberko elizan. (Indulgentzien salmenta, barkamenaren erosketa gisa eta pekatuan atsegin hartzeko baimen gisa ikusten dena da, eta purgatorioan denbora gitxiago egoteko ziren) Baina indulgentziak papak dirua behar zuenez diru hori lortzeko ziren.

Sola Scriptura

1519

Biblian ez zeuden gauza guztiak ezin ziren interpretatu, eta nola ez, indulgentziak biblian ez zeuden, eta purgatorioa erez.

Bula Decet Romanum Pontificem

1521

Romako papak eskumikatzen Luterori, orain ez zela izango ezer, baina epoka horretan zigor txarrena zen.

Teatinos

1524

Sazerdote orden bat sortu zen deiturikoa "Teatinos".
Komunitatzeko bizi bat bilatzen zuela, aestetismo moduan beste klerigo eta peligreseak.

Alemaniako Nekazarien guda

1524

Luteroren predikak alemanian alemaniako nekazarien guda arindu zuen 1524-1525 urteetan.

Franziskano Kaputxinoak

1525

Erlijio katoliko bat da "Devotio Modernan" hausnartua, bizimodu aestetikoagoa bilatuz.

Roma Arpilaketa

1527

Carlos V-ren ejertzito katolikoak, gehienak eginda luteranoetaz, roma arpilatu (sakeatu) zuten.

Iglesia Luterana de Suecia

1527

Suezian eliza luterano inportante bat egin zen.

Jesuitas

1534

Jesuitak 1534 urtean sortu zituen San Ignacio de Loyola, eta hau bietatik mugimendu inportanteena izan zen. Eta Papak Paulo III(3) onartua, 1540 urtean.

Eliza Anglikana

1534

Enrrique VIII eliza Anglikana sortu zuen.

Hermanas Ursulinas

1535

Bi mugimenduetako inportateenetarikoa izan zen, neskak bizimodu aestetikoa eta bildua izan dezaten, baina konbentu batean sartu gabe.

Erreforma Luteranoa (Noruega-Dinamarka)

1536

Erreforma luteranoa Dinamarkara eta Noruegara heldu zen.

Inkizisio Portugesa

1536

Potugaleko inkisizioa sortu.

Ginebra-ko Gobernua

1541

Juan Clavino-k gobierno teokratiko bat sortu zuen Ginebran.

Congregacion de la droctina de la fe

1542

Debekatutako liburuen zerrenda zen.

Erromako inkizisioa

1542

Erromako inkisizioa sortu zen.

Trentoren Kontzilioa

1545

Trentoko kontzilioa 1545-1563 urteetan gertatu zen, eta izan zen errekuperatzeko erreforma protestanteean sineztu zuten jendea. Trentoko kontzilioan luteranoak zein teologo katolikoak parte hartu zuten. Eta urte hauetan egon zen aktibo:
1545-1547
1551-1552
1562-1563

Ausburgoko Bakea

1555

Lutero eta kristianismoaren gerra ondoren (Lutero irabazten), Ausburgoren bakea sinatu zen. Eta bi konfesio kristauetan banandu zen:
-Luteranoak
-Katolikoak

Frantziako erlijioko gudak (matanza de san bartolome)

1562

Frantziako erlijio gudak katolikoak eta hubonoteak borrokatu ziren, eta guda hauek ez zuten lortu akabatzea proteestanteekin. 1562 urtetatik 1598 urteetara izan ziren.

Carmelitas Descalzas

1562

Carmelitas descalzas (santa teresa de jesusenak) erlijio-legeen arbasotasuna areagotu nahi zuten.

Duque de Albaren (akzio bortitzak)

1567

Iniziatiba biolentoa hartu zuen bi kasu inportanteenak: Duke de Albak egin zituen akzioak Herbereetan, Herbeheretako proteestanteen kontra. 1567-1573 urteetan

San Antonio de Los Alemanes/Hermanos del refugio

1615

San Antonio de Los Alemanes/Hermanos del refugio erlijio-legeen arbasotasuna areagotu nahi zuten.

Congregacion de la mision

1617

Vicente de paul Karitateko misioak Parisen, protestantismoa berriro gorantza egin baina armetan.

Feudalismoa

1800

Luteroren gerraren ondorioz ez zen egon aurrerakuntzarik, baizik eta atzeraketak, sistema feudala (XI mendean hasi zela) gehiago luzatu zelako, zehatzak izateko XIX menderarte.