-
Period: to
Αντιστασιακές ομάδες
Από τις αρχές Ιουνίου 1941 δημιουργούνται πλήθος από αντιστασιακές οργανώσεις σε ολόκληρη την Κρήτη, όπως του Μανώλη Μπαντουβά στον Αγ. Σύλλα, του Πετρακογιώργη στις Καμάρες, η ομάδα του Αδάμη Κρασανάκη στη Δίκτη, η Οργάνωση Ανωγείων, η οργάνωση του Ραφτόπουλου στη Βιάννο, η Οργάνωση του Αντ Γρηγοράκη στον Κρουσώνα, η Οργάνωση του Γ Κατσιά στα Σφακιά, η οργάνωση του Μάντακα στα Λευκά όρη, του Γιώργη Κατσιρντάκη στα Χουστουλιανά, κ.α. -
Period: to
Οι φυλακές της Αγυιάς
Από τον Μάιο του 1941 μέχρι τον Μάιο του 1945 που φύγανε οι Γερμανοί, διακόσιοι έντεκα Έλληνες πατριώτες εκτελέστηκαν στον γνωστό τόπο του μαρτυρίου των Φυλακών Αγιάς, που δίκαια και εύστοχα ονομάστηκε “Γολγοθάς της Κρήτης” και άλλοι τόσοι χάσανε τη ζωή τους σε ομαδικές εκτελέσεις των 50 – 70 και 30 ατόμων και θάφτηκαν σε κοινούς μυστικούς λάκκους σε χωράφι που βρίσκεται μπροστά από τον βόρειο μαντρότοιχο της φυλακής. -
Απόφαση για απόβαση στην Κρήτη από αέρος
Η απόφαση για την επίθεση στην Κρήτη ελήφθη από το Χίτλερ με την κωδική ονομασία «Επιχείρηση Ερμής» και επικεφαλής τον πτέραρχο Κουρτ Στούντεντ .Είχε στη διάθεσή του 1190 αεροπλάνα (πολεμικά και μεταγωγικά) και 29.000 άνδρες (αλεξιπτωτιστές και πεζικάριους).Την Κρήτη υπερασπίζονταν όσοι Έλληνες στρατιώτες είχαν παραμείνει στο νησί και δυνάμεις της Βρετανικής Κοινοπολιτείας (Βρετανοί, Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί στρατιωτικοί), περίπου 40.000. -
Μαχη της Κρήτης
Η γερμανική επίθεση εκδηλώθηκε στις 8 το πρωί της 20ης Μαΐου 1941, με τη ρίψη αλεξιπτωτιστών σε δύο μέτωπα: στο αεροδρόμιο του Μάλεμε και στην ευρύτερη περιοχή των Χανίων. Τα πρώτα κύματα των αλεξιπτωτιστών ήταν εύκολη λεία για τους Νεοζηλανδούς και τους Έλληνες που υπεράσπιζαν το Μάλεμε. Στις μάχες έλαβε μέρος και μεγάλος αριθμός αμάχων με ό,τι όπλο είχε στη διάθεσή του, από μαχαίρια ως όπλα από την εποχή της Κρητικής Επανάστασης. -
Γερμανική Κατοχή
Η κατάληψη του αεροδρομίου του Μάλεμε ήταν στρατηγικής σημασίας για την εξέλιξη των επιχειρήσεων. Την 1η Ιουνίου, με την παράδοση 5.000 μαχητών στα Σφακιά, έπεσε η αυλαία της Μάχης της Κρήτης.Η Γερμανική κατοχή απλώνεται σε όλο το νησί. Η Γερμανική σημαία κυματίζει παντού, ταυτόχρονα αρχίζει και η αντίσταση του Κρητικού λαού. -
Σφαγή στο Κοντομαρί Χανίων
Οι κάτοικοι του χωριού Κοντομαρί βίωσαν από τις πρώτες ημέρες της κατάληψης της Κρήτης την ναζιστική βία.Ακολουθώντας τη διαταγή του Στούντεντ, ο υπολοχαγός Χορστ Τρέμπες με τους εναπομείναντες άνδρες του 3ου Τάγματος Αλεξιπτωτιστών κατευθύνθηκε προς στο Κοντομαρί. Οι Γερμανοί συγκέντρωσαν τους κατοίκους κι αφού απελευθέρωσαν τα γυναικόπαιδα, πήραν ως ομήρους τους περισσότερους από τους άνδρες του χωριού. Τους οδήγησαν σε ένα ελαιώνα έξω από το χωριό και τους εκτέλεσαν. -
Καταστροφή της Καντάνου
Οι Γερμανοί φτάνοντας στην Κάντανο άρχισαν να πυρπολούν τα σπίτια και μέσα σε λίγες μέρες την κατέσκαψαν κυριολεκτικά. Φόνευσαν όλους τους κατοίκους που είχαν απομείνει, περίπου 180, και απαγόρευσαν με ποινή θανάτου την επίσκεψη του χώρου, καθώς και την ανοικοδόμησή του. Για να δικαιολογήσουν την πράξη τους ανάρτησαν πινακίδες στα ελληνικά και τα γερμανικά που έγραφαν: "Εδώ υπήρχε η Κάνδανος. Κατεστράφη προς εξιλασμόν της δολοφονίας 25 Γερμανών στρατιωτών". -
Η γέφυρα του Κερίτη τόπος μαρτυρίου
Η γέφυρα υπήρξε τόπος μαρτυρίου για τους ντόπιους την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής, καθώς την 1η Αυγούστου 1941 συλλαμβάνονται 118 κάτοικοι των χωριών της ευρύτερης περιοχής. Μεταφέρονται στον Αλικιανό και δικάζονται σε έκτακτο στρατοδικείο. Έπειτα οδηγούνται στην κοίτη του ποταμού Κερίτη όπου εκτελούνται. -
Το σαμποτάζ στο αεροδρόμιο Ηρακλείου
Έπειτα από το σαμποτάζ στο αεροδρόμιο Καστελίου, ακολούθησε η επίθεση τη νύχτα της 13ης Ιουνίου 1942 στο αεροδρόμιο Ηρακλείου, από ομάδα στρατιωτικών του Συμμαχικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής και ήταν αποτέλεσμα συνεργασίας ελληνικών, βρετανικών και γαλλικών υπηρεσιών εναντίον των δυνάμεων του Άξονα.Οι επιδρομείς πέτυχαν να ανατινάξουν αριθμό αεροσκαφών, αποθηκών και πολεμοφοδίων, σε ένα από τα μεγαλύτερα σαμποτάζ που πραγματοποιήθηκε στην περιοχή της Μεσογείου κατά τη διάρκεια του Πολέμου. -
Το ολοκαύτωμα της Βιάννου
Ως αντίποινα για δράσεις της Εθνικής Αντίστασης, οι Γερμανοί, κάτω από τις διαταγές του στρατηγού Μύλλερ, που έμεινε γνωστός ως '' ο σφαγέας της Κρήτης'', προχώρησαν σε μαζικές εκτελέσεις κατοίκων και καταστροφές πάνω από 20 χωριών στις περιοχές της Βιάννου και της Ιεράπετρας. Οι εκτελέσεις, που πραγματοποιήθηκαν στις 14-16 Σεπτεμβρίου του 1943 είχαν ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 461 άτομα. Το ολοκαύτωμα της Βιάννου θεωρείται το δεύτερο μεγαλύτερο της Ελλάδας μετά αυτό των Καλαβρύτων. -
Απαγωγή του γερμανού υποστράτηγου Κράιπε
Βρετανοί κομμάντος μαζί με Κρητικούς που συμμετείχαν στην αντίσταση, απήγαγαν τον Γερμανό υποστρατηγο στην περιοχή του Ηρακλείου. Ο Κράιπε επρόκειτο να αναλάβει τη στρατιωτική διοίκηση του νησιού σε αντικατάσταση του διαβόητου για τα εγκλήματά του εις βάρος αμάχων, Φρίντριχ Μίλλερ. Τον Αύγουστο του 1944, και λόγω της απαγωγής του Κράιπε, η Γερμανική διοίκηση διέταξε την εκτέλεση των ανδρών των περιοχών από όπου πέρασε ως αιχμάλωτος ο υποστράτηγος. -
Εκτοπισμός των Εβραίων της Κρήτης
265 Εβραίοι των Χανίων, αφού συλλήφθηκαν στάλθηκαν στο Ηράκλειο, όπου εκεί αναγκάστηκαν να επιβιβαστούν σ' ένα ατμόπλοιο, το "Τάναϊς", με προορισμό τον Πειραιά. Μαζί τους βρίσκονταν άλλοι 26 Εβραίοι του Ηρακλείου καθώς και 48 Έλληνες αιχμάλωτοι.Στις 10 Ιουνίου το καράβι τορπιλίστηκε από βρετανικό υποβρύχιο. Όλοι οι αιχμάλωτοι βρήκαν τραγικό θάνατο κλειδωμένοι στα αμπάρια του πλοίου. -
Ισοπέδωση των Ανωγείων
Στις 13 Αυγούστου 1944 διατάχθηκε η ισοπέδωση των Ανωγείων και η εκτέλεση όλων των ανδρών του χωριού.Οι κάτοικοι διέφυγαν, αλλά το κεφαλοχώρι καταστράφηκε ολοσχερώς, αφού πρώτα λεηλατήθηκε. -
Ολοκαύτωμα του Αμαρίου
Οι βάρβαροι καταχτητές της Κρήτης περικύκλωσαν τ’ Αμαριώτικα χωριά: Γουργούθοι – Γερακάρι – Βρύσες – Σμιλές – Άνω Μέρος – Δρυγιές – Καρδάκι και Κρύα Βρύση Αγίου Βασιλείου, εκτέλεσαν 164 αθώες ψυχές, έκαψαν τα άψυχα κορμιά τους ,ανατίναξαν με δυναμίτες όλα ανεξαιρέτως τα κτίσματα. και πυρπόλησαν ότι απέμεινε. -
Το μαρτυρικό χωριό Κακόπετρος
28η Αυγούστου 1944, Χανιά. Οι Γερμανοί κυκλώνουν το μικρό χωριό Κακόπετρος, στο σημερινό Δήμο Πλατανιά. Φτάνουν στο σπίτι του Δεσποτάκη, παίρνουν τα 4 παλικάρια της οικογένειας , τα εκτελούν και επιστρέφουν στο σπίτι το οποίο έκαναν ορμητήριο τους για την υπόλοιπη μέρα.Φεύγοντας το απόγευμα, το ναζιστικό μίσος αφήνει πίσω του 23 νεκρούς, άδεια, λεηλατημένα σπίτια και τις ψυχές των επιζώντων ισοβίως σημαδεμένες. -
Μάχη της Παναγιάς
Η μάχη της Παναγιάς, έγινε από τις 12 ως τις 14 Νοεμβρίου 1944 ήταν μια από τις μεγαλύτερες μάχες που έδωσαν οργανωμένες ομάδες Εθνικής Αντίστασης στην Κρήτη. Παρότι οι Γερμανοί Ναζί είχαν τον πιο σύγχρονο εξοπλισμό, σε εκείνη τη μάχη υπέστησαν βαριά ήττα.Στη μάχη της Παναγιάς πήραν μέρος 600 περίπου Ελασίτες κι ένα τμήμα ανταρτών της ΕΟΚ. -
Αποχώρηση των τελευταίων Γερμανών από την Κρήτη
Η γερμανική παρουσία στην Κρήτη διήρκεσε από την 20ή Μαΐου 1941 έως τη 12η Ιουνίου 1945, ημέρα αποχώρησης των τελευταίων Γερμανών από το λιμάνι της Σούδας – σχεδόν 1.400 ημέρες.Η σταδιακή αποχώρηση της Βέρμαχτ δεν έγινε αναίμακτα, αλλά κάτω από επιθέσεις των δυνάμεων Αντίστασης και μέσα σε ένα όργιο τρομοκρατίας και συστηματικής λεηλασίας του πληθυσμού από τους κατακτητές.Στο ενδιάμεσο, ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος είχε λήξει με την άνευ όρων συνθηκολόγηση της Γερμανίας στις 8 Μαΐου 1945.
